Folkation

เกี่ยวข้าวแล้ว
บ้านตุหนุ
ชายแดนไทยพม่า

จิ้มจุ่มพม่า
ราคาไม้ละ 1 บาท
แต่ละไม้มีเนื้อ 1 ชิ้น
มีเนื้อหมูและเครื่องในส่วนต่างๆ
น้ำจิ้มแอบแซ่บ
ฟรีซุปผัก

เพิ่งเคยมา 🤩

ภาพจากเกือบ 20 ปีที่แล้ว ออกเรือกับพี่ๆชาวอูรักลาโว้ยที่อยู่บนเกาะลันตา

ทริปนั้นพี่ๆพาออกทะเลด้วยเรือไม้หัวโทงเพื่อหาปลาตามจุดต่างๆ สุดท้ายไปจบด้วยการลากปลาอินทรี

ช่วงเที่ยงพวกพี่ๆพาขึ้นหาดของเกาะเล็กๆที่ไม่มีคน เป็นเกาะหลบลมที่รู้กันของคนหาปลา เอาปลาที่หาได้มาทำกับข้าวหลายอย่าง หาท่อนไม้มาเป็นเขียงหั่นปลา เอาใบไม้เป็นจานรอง ก่อนกินข้าวต้องเอาเหล้าไปไหว้ศาลเล็กๆของชาวเรือบนยอดหิน

วันนั้นพวกพี่ๆไม่ได้ให้เรานอนบนเรือ เพราะดูแล้วพวกผมไม่น่าไหว มีเพื่อนฝรั่งอีก เลยพาไปนอนลานกางเต็นท์ ถ้าจำไม่ผิดน่าจะเป็นลานเกาะรอก

เกาะนั้นมีตัวเห้เป็นฝูงมากมายหลายขนาด มีตั้งแต่ไซส์โปเกมอนคิ้วๆถึงเมก้าไคจู ตัวใหญ่สุดที่เจอจำได้ว่าตัวเท่าขา นึกว่าจรเข้ จ๊ะเอ๋กันระหว่างทาง สยองสุด เกือบไปไม่ถึงห้องน้ำ
ตอนสายๆเรากำลังจะกลับ สวนทางกับเรือทัวร์หลายลำที่กำลังขึ้นเกาะ สักพักก็เต็มไปด้วยนักท่องเที่ยว...

ตอนนั้น ยังไม่เกิด พูดให้ถูกคือยังไม่มีไอเดียใดๆ แต่สิ่งที่ก่อตัวขึ้นอย่างเงียบๆจากทริปนั้นคือสารตั้งต้นในการทำท่องเที่ยวแบบเน้นหาประสบการณ์สดใหม่จากการขอไปเป็นแขกร่วมวิถีชีวิตกับผู้คนในท้องถิ่น

ตอนนี้ระนองอยู่ช่วงปลายๆมรสุมแล้ว
พอมรสุมหมด
โปรแกรมระนองจะเปิด
น้องสาวจะพาไปกินซีฟู้ดบ้านๆ
…บนเกาะร้าง

#ระนอง

อาจดูรกร้างเพราะไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวก
แต่ไม่ว่างเปล่าเพราะมีผู้คน

เที่ยวหมู่บ้านอุบลฯ:
https://www.facebook.com/share/p/17htGpUWpm/

#อุบลราชธานี #โขงเจียม

พี่นุ้ยครับ
อยู่มาหลายวันละ อยากกินอาหารญี่ปุ่น
ได้ๆ เอ็งเอากระดองปูไปย่างไฟนะ
ใส่น้ำปลาแดกหน่อยนึง
ต้องใส่อะไรอีกนะ
อ๋อ ผักโรย
ใช้ผักแขยงละกัน เก็บมาเมื่อกี้

กิจกรรมอุบลฯ: https://www.facebook.com/share/p/17htGpUWpm/

#อุบลราชธานี #โขงเจียม

โปรแกรมนี้จะพาคุณไปสัมผัสความเงียบงามของวิถีคนหมู่บ้านชายขอบรอบนอกของจังหวัด #อุบลราชธานี ทั้งผู้คนที่พึ่งพิงแม่น้ำโขง และผู้คนที่พึ่งพิงป่า

หากมาเที่ยวที่นี่คุณจะไม่ได้เจอกับนักท่องเที่ยวคนอื่นๆ ใครผ่านไปมาคงไม่แวะเพราะที่นี่ไม่ได้มีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไป ไม่มีที่พักหรู ไม่มีร้านกาแฟ ไม่มีร้านอาหาร ไม่มีป้ายเช็คอิน... อ้าว แล้วจะเที่ยวอะไรล่ะ

ก็เที่ยวธรรมชาติที่ไม่ปรุงแต่ง ทำกิจกรรมที่เราถอดแบบมาจากวิถีชีวิตคนที่นี่ และสัมผัสกับวิถีชุมชนนะสิ ที่นี่มีทีมชาวบ้านที่จะต้อนรับผู้มาเยือนด้วยน้ำจิตน้ำใจของคนอีสาน เลี้ยงดูปูเสื่อด้วยอาหารอีสานพื้นบ้าน ใครไม่คุ้นเคยแม่ๆก็จะทำเมนูกลางๆให้ทาน ไม่ต้องกลัวว่ามาแล้วจะอด... ก็เหมือนกับโปรแกรมหมู่บ้านอื่นๆของเรานั่นแหละที่จะต้อนรับ พาเที่ยว และดูแลโดยชาวบ้าน

ส่วนกิจกรรมน่ะเหรอ มีหลายอย่างเลย ที่เที่ยวลับๆก็หลากหลาย มากจนไม่สามารถทำทุกอย่างได้ในทริปเดียว (มีคนมา 3 รอบแล้วนะ) หากแต่จะแบ่งเที่ยวตามฤดูกาล คือฤดูแล้งและฤดูฝน


โปรแกรมฤดูแล้ง (ประมาณช่วงพฤศจิกายน - เมษายน)

กิจกรรมหลักของโปรแกรมฤดูแล้งคือการไปตั้งแคมป์ริมน้ำโขง ในฤดูแล้ง ระดับน้ำในแม่น้ำโขงจะลดต่ำมาก ทำให้เกาะกลางแม่น้ำโผล่ เกิดหาดทราย ทำให้สามารถไปตั้งแคมป์ริมแม่น้ำได้

เราไม่ได้ปล่อยให้ไปกางเต็นท์เอาเองหรอก เพราะเราอยากให้มาสัมผัสวิถีชาวบ้านที่ทำอาชีพประมงริมโขง… ชาวบ้านที่นี่เมื่อได้ออกหาปลามักจะอยู่กันข้ามคืน พื้นที่บนหาดก็จะเป็นจุดนัดพบแวะเวียนให้คนหาปลามาพบกัน มาซ่อมแซมอุปกรณ์เล็กๆน้อยๆ มากินข้าว พูดคุย พักผ่อน ก่อนจะผละออกไปหาปลาใหม่

กิจกรรมตั้งแคมป์ริมโขงของเราก็จะถอดแบบบรรยากาศประมาณนี้ อาจมีชาวประมงแวะเวียนมาหรือวันนั้นอาจไม่มีเลยก็ได้ แต่มีทีมชาวบ้านที่จะมทั้งรุ่นเล็ก รุ่นกลาง และรุ่นสูงวัยสลับกันมาดูแลเรื่องข้าวปลาและพาเดินเลาะฝั่งทอดแหหาปลามาทำกับข้าว


โปรแกรมฤดูฝน (ประมาณช่วงกรกฎาคม - ปลายตุลาคม)

กิจกรรมหลักของโปรแกรมฤดูฝนคือการไปตั้งแคมป์ในป่า เดินเที่ยวป่า เล่นน้ำตก ในฤดูฝนป่าจะเขียวสดชื่น ส่วนการตั้งแคมป์จะพักใกล้โพรงหิน หรือจะนอนดูดาวกลางแจ้ง หรือนอนเต็นท์ก็ได้

ทีมชาวบ้านของโปรแกรมนี้เป็นอีกหมู่บ้านหนึ่งกับหมู่บ้านริมโขง หมู่บ้านนี้ไม่ติดแม่น้ำโขง ชาวบ้านจะพึ่งพิงป่าในการดำรงชีวิต ในแต่ฤดูกาลของที่จะหาในป่าจะต่างกันออกไป เวลาหาของป่า ชาวบ้านจะไปเป็นกลุ่มเล็กๆ อาจจะ 2-3 คน เข้าป่าแบบข้ามคืน กินนอนในป่า นอนตามโพรงหิน ตามถ้ำ พกติดตัวไปแค่ข้าว พริก เกลือ ปลาแดก ส่วนอาหารก็กินจากที่หาได้ในธรรมชาติ อย่างปูปลาในห้วย ผักต่างๆ

กิจกรรมของโปรแกรมนี้ก็จะถอดแบบจากวิถีชีวิตนี้ วิถีเดินป่าหาของป่าท่ามกลางธรรมชาติแท้ๆ นอนโพรงถ้ำ เล่นน้ำห้วยแทนการอาบน้ำ... แน่นอนว่าจะมีทีมชาวบ้านจากหมู่บ้านมาดูแล มาหุงหาอาหาร และนำทาง ทีมนี้ก็มีทั้งรุ่นเด็ก รุ่นกลาง และรุ่นใหญ่สูงวัยเหมือนกัน


คลิกดูรูปภาพจะมีฤดูระบุ จะเป็นภาพบรรยากาศของฤดูนั้นๆ


สถานที่: หมู่บ้านอยู่ในตำบลห้วยไผ่และตำบลห้วยยาง อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี ถนนสภาพดี เป็นคอนกรีตตลอดทางตั้งแต่ตัวเมืองจนถึงหมู่บ้าน

ระยะเวลาแนะนำ: หากมีเวลาน้อย มีแค่ 2 วัน 1 คืน ก็เที่ยวได้ไม่ว่าจะโปรแกรมฤดูแล้งหรือฝน มาถึงวันเสาร์กลับวันอาทิตย์ก็ยังได้ แต่ถ้ามีเวลาก็เพิ่มวันพักอีกสักคืนในหมู่บ้านก็ได้

ช่วงเวลาน่าเที่ยว: ตามที่ระบุด้านบน สามารถทักมาสอบถามสภาพอากาศก่อนได้

เช็ควัน สอบถามค่าใช้จ่าย และอื่นๆติดต่อทาง DM พร้อมแจ้งข้อมูลเบื้องต้นตามนี้:
1. วันที่ต้องการและจำนวนวัน
2. จำนวนผู้เดินทางเท่าที่ทราบ
3. ช่วงอายุผู้เดินทาง
4. วิธีการเดินทาง (รถส่วนตัวหรือต้องการรถรับส่ง)
5. คำถามอื่นๆ

#อุบลราชธานี #โขงเจียม

ห้องมูบา ห้องคอกผี ในบ้านชาวลาหู่บางหลังจะมีห้องอยู่ห้องหนึ่ง หากแค่มองปราดอาจนึกว่าเป็นห้องว่างเปล่า เป็นห้องเล็กๆ ที่จริงๆแล้วเหมือนตู้มากกว่า ความสูงของห้องแค่ประมาณช่วงอกผู้ใหญ่ ห้องนี้จะถูกปิดประตูอยู่เสมอ

ในบางค่ำคืนห้องจะถูกเปิดออก เทียนถูกจุด แล้วพ่อหมอจะเริ่มกล่าวบทสวดแผ่วเบา มีข้าวตอกใช้ประกอบพิธี เปลวไฟในห้องสั่นไหวเมื่อถูกลม พ่อหมอมีสมาธิจดจ่อกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า จนเหมือนตัวพ่อหมอไม่ได้อยู่ตรงนั้นแล้ว

สงสัยขั้นสุด (อีกละ) ทำไมมีห้องผีในบ้าน อยากรู้ก็อยากรู้ เกรงใจจะถามก็เกรงใจ แต่ก็ถามอยู่ดี พ่อหมอเล่าว่า... สมัยก่อนคนลาหู่สื่อสารภาษาไทยกลางไม่ค่อยชัด พอสื่อสารออกไปก็ถูกแปลงสารกลายเป็นห้องคอกผีได้ยังไงก็ไม่รู้ ในความเป็นจริงแล้วนี่ไม่ใช่ห้องคอกผีเลย หากแต่คือห้องเชิญเทวดา

ไปครั้งที่แล้วเรายังใหม่ๆงงๆกับสถานที่อยู่ มีหลายคำถามที่ยังไม่ได้ถาม ถ่ายรูปมาก็น้อย แต่รอบนี้แหละ จะถามให้เยอะ

ส่วนใครสนใจไปเที่ยวแบบลึกๆกับเพื่อนลาหู่ มีรายละเอียดตามลิ้งค์ในคอมเมนต์ ช่วงหน้าหนาวแหละเด็ด

#แม่ฮ่องสอน #ลาหู่ #ปางมะผ้า

ปลาก็ต้องหา
บอลก็ต้องเชียร์

#สงขลา #จะนะ

ป่าอุบลฯช่วงนี้คือเวลาทองของปี
ผืนดินได้รับฝนมาเต็มอิ่ม
ถ้ามาเดินเข้าป่ากับพี่น้องชาวบ้าน
จะพบดอกไม้หลากสีกำลังบานเต็มที่
และไม่น่าจะเปล่งประกายได้มากกว่านี้อีกแล้ว
อีกไม่นานจะเริ่มร่วงโรย
พร้อมการมาถึงของลมหนาว

พ้นช่วงนี้บานอีกทีเดือนนี้ปีหน้า

ภาพ: ประสิทธิ์

#อุบลราชธานี

ตอนเข้ามาในชุมชนมุสลิมนี้ครั้งแรก
เรายังไม่ได้มีกิจกรรมเที่ยวชมมัสยิด
อาจเป็นเพราะทุกคนยังใหม่กับการท่องเที่ยว
รวมทั้งผมก็ยังไม่เคยทำท่องเที่ยวในชุมชนมุสลิม
เลยยังมองภาพกันไม่ออกว่าจะเป็นแบบไหน

แต่สุดท้ายแล้ว
การชมมัสยิดก็อยู่ในโปรแกรมเที่ยวจนได้
และทุกครั้งก็ผ่านไปด้วยความเรียบร้อย
ไม่เคยมีแขกคนไหนไม่เคารพสถานที่
แขกต่างศาสนามีแต่คนที่อยากเรียนรู้จริงๆ
ส่วนครูผู้นำชมก็ได้เล่าเรื่อง ได้ตอบคำถามมากมาย
เป็นการเรียนรู้เยี่ยมชมที่สนุกกันทั้งสองฝ่าย

ทุกคนกำลังร่วมกันสร้างคุณค่าให้กับการท่องเที่ยว
การท่องเที่ยวที่สร้างความสัมพันธ์ระหว่างผู้คน
ต้องขอขอบคุณทุกคนทุกฝ่ายจริงๆ

เมื่อดูเหมือนจะไปได้ดี
เราก็เริ่มขยับกันต่อ
มาจะนะรอบนี้เรามาร่วมทาง
กับ #อาหารปันรัก และ #นักรบผ้าถุง
เพื่อขยายขอบเขตการท่องเที่ยวไปนอกชุมชน
ไปยังจะนะ

ครั้งนี้เราได้ไปพูดคุยกับผู้คน
ได้เดินซอกแซกไปตามร่องรอยประวัติศาสตร์
ได้เข้าชม #โรงเรียนศาสนบำรุง (สอลิหุดดีน)
ซึ่งต้องขอขอบคุณ
ท่านอาจารย์ชุโกรและบาบอฮุสณี
ที่กรุณาพาเดินแนะนำสถานที่
พร้อมแบ่งปันเรื่องราวต่างๆที่ไม่เคยรู้มาก่อน

ตอนนี้การขยับขยายของเรายังเพิ่งเริ่มต้น
คงใช้เวลาอีกสักพักในการปรับแต่ง

ส่วนสำหรับเฉพาะในตัวชุมชนนั้น
ก็กำลังซุ่มออกแบบกิจกรรมใหม่กันอยู่ด้วยนะ

#จะนะ

กุ้งหวายกับน้ำจุ้มเงี่ยน
อ่านไม่ผิดหรอกครับ
และผมก็ไม่ได้พิมพ์ผิดด้วย

เล่าเรื่องน้ำจุ้มก่อน
น้ำจุ้มมีลักษณะคล้ายน้ำจิ้ม
แต่จะมีความข้นกว่า
ไม่เน้นเผ็ดมาก มีความเปรี้ยว
และมีรสหวานนัวๆ
เพราะมีส่วนผสมของของ ‘ก้อถึ้ง’
แล้วก้อถึ้งคืออะไร

ตอนแรกก็ถามนิสนอยู่
ก้อถึ้งคืออะไรครับ
นิก็นึกคำภาษากลางไม่ออก
เลยให้เด็กวิ่งไปซื้อมาให้ดู
เห็นแล้วร้องอ๋อ
มันคือขนมตุ๊บตั๊บ
แต่ด้วยความขี้สงสัยของตัวเองอีก
ว่าทำไมเสียงมันออกจีนๆเลยไปถามอากู๋
อากู๋ส่งรายละเอียดให้ประมาณว่า…
ภาษาจีนฮกเกี้ยนเรียกว่า ก้องถึง
ส่วนชาวไต้หวันเรียก ก้งถึง
และยังไปเจอว่าภูเก็ตก็เรียก ก้องถึง เหมือนกัน
เลยสรุปเอาเองไม่อิงวิชาการว่า...
มันเป็นคำจีนที่แฝงตัวเข้ามาในภาษาสะกอมแหละ

มาที่คำว่าเงี่ยน
ออกตัวไว้ก่อนว่าแต่ละคนน่าจะเล่าไม่เหมือนกัน
หากไปถามคนในพื้นที่ 4-5 คนคงได้คำตอบ 4-5 อย่าง
ในส่วนที่ผมถามมานั้น
ได้คำตอบว่าเพราะน้ำจุ้มนี่คนทำมักเป็นผู้ชาย
เป็นเหมือนน้ำจิ้มที่พกติดเรือเวลาออกทะเล
นิยมใช้จิ้มกับของดิบ
กินง่ายๆ ห้าวๆ แมนๆ

ยังงงๆอยู่
ผสมกับความขี้สงสัยของตัวเองอีก
เลยถามต่อ
แล้วว่าคำว่าเงี่ยนมัน relate กับการเป็นน้ำจิ้มที่ผู้ชายทำยังไงครับ
นิตอบว่า
“อืมมม ก็ตามนั้นแหละ”
จบ?!
สรุปคือจบแบบ abstract
จะว่าเราเข้าใจแล้วก็ไม่กล้าฟันธง
จบแบบปลายเปิดให้ไปเชื่อมโยงกันเอาเอง

น้องๆ My Sakom Story ถ้ามีข้อมูลช่วยเล่าเสริมด้วยนะครับ รออ่าน : )

ส่วนแฟนเพจทุกท่านหากอ่านถึงตรงนี้ก็ขอเชิญร่วมติดตามเพจของเด็กๆในหมู่บ้านด้วยนะครับ

#นักรบผ้าถุง #จะนะ #สงขลา

เมนูนี้มีคำสะกอมผสมด้วย เท่มาก
ต้มยำจ้องม่องสมันยอดยาร่วง
ต้มยำก็คือต้มยำ
จ้องม่องคือปลากระเบนธรรมดาตัวเล็กสีน้ำตาล
สมันคือน้ำพริกชนิดหนึ่งใช้ผสมลงในแกง
ยอดยาร่วงคือยอดใบมะม่วงหิมพานต์
รสชาติอาจไม่ได้ไปทางต้มยำที่เราคุ้นเคยเท่าไหร่
แต่เป็นรสชาติที่มีความเฉพาะตัว
อาหารทะเลไม่ได้มีดีแค่ปิ้งย่างเลยนะ

#นักรบผ้าถุง #จะนะ

ปลาทูต้มไปนัดและปลาทูทอดไปนัด
ไปนัดในภาษาชาวสะกอมซิตี้คือไปตลาด
เมนูนี้คือเมนูเสบียงที่แม่ค้าพกไปขายของที่ตลาด
ต้มบ้างทอดบ้างสลับกันไป
เหนื่อยหิวก็เปิดมากินกับข้าว
จะได้ไม่ต้องเอาเงินขายปลาไปซื้อกับข้าว
จะได้ไม่ต้องทิ้งแผงขายของไปซื้อข้าว
จะได้กินปลาที่หามาเองกับกับข้าวฝีมือตัวเอง

#จะนะ #นักรบผ้าถุง

เด็กๆมาเรียนศาสนายามค่ำ

#จะนะ