RDHS - Rathnapura

ගර්භණී මවුවරුන්ගේ අවධානය සඳහා

දැනට ලංකාව තුළ පවතින අවිනිශ්චිත සමාජීය, ආර්ථික තත්වයන් සහ ප්‍රවාහන සේවාවේ ගැටලුකාරී තත්ත්වය නිසා දරු ප්‍රසූතිය සඳහා සූදානම් වන ඕනෑම මවකට ඒ සඳහා වෙනදාට වඩා වැඩි අවධානයක් යොමු කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය වනවා. ඒ අනුව ඔවුන් සියලු දෙනාමත්, ඔවුන්ගේ පවුල්වල අයත් පහත කරුණු පිළිබඳව හොඳින් දැනුවත් වීම ඉතා වැදගත් වනු ඇත.

පළමුවෙන්ම මතක තබාගත යුතු වැදගත්ම කරුණ වන්නේ, ඕනෑම තත්ත්වයක් යටතේ දී, දරු ප්‍රසූතියක් සඳහා සුදුසුම ස්ථානය රෝහලක් බවයි. පරිණත දැනුමක් සහ අත්දැකීම් සහිත කාර්ය මණ්ඩලයක් සිටින අවශ්‍ය පහසුකම් ද සහිත ස්ථානය රෝහල බැවින් කිසිවිටෙකත් නිවෙස් ගත දරු ප්‍රසූති සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය මගින් නිර්දේශ නොකරන අතර එවැනි තත්ත්වයක් සිදුනොවීම සඳහා ගර්භනී මව්වරුන් තම ප්‍රදේශයට අදාළ පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරිනිය සමග කල් ඇතිව සාකච්ඡා කොට සුදුසු සැළසුම් සකසා ගත යුතු වනවා.

නිවෙස් තුළ සිදුවන දරු ප්‍රසූති වල දී මවගේ ජීවිතයටත් අලුත උපන් දරුවාගේ ජීවිතයටත් සංකූලතා ඇති වීමේ අවදානම බොහෝ ඉහළයි. දරු ප්‍රසූතියෙන් අනතුරුව (පසු ප්‍රසව) අධි රුධිර වහනය වැනි සංකූලතා හරහා මවගේ ජීවිතයට සහ විෂබීජ ශරීරගත වීම සහ ශ්වසන අපහසුතා හරහා අලුත උපන් දරුවාගේ ජීවිතයට වුව ද බරපතල අවදානම් තත්වයන් ඇතිවිය හැකි බව අප හොදින් මතක තබා ගත යුතුයි. දැනට ලංකාවේ සිදුවන දරු උපත් වලින් 99.9% ක්ම රෝහල් තුල සිදු වීම, ඉහත කී සංකූලතා බොහෝ සෙයින් වලක්වාගනිමින් , මාතෘ මරණ සහ ළදරු මරණ අවම රටක් ලෙස නිරන්තර ඇගයීමට ලක්වීමට හැකි වන මට්ටමට ලඟා වීමට විශාල පිටුබලයක් වී තිබෙනවා.

පවතින වාතාවරණය නිසා හදිසි අවස්ථාවක දී රෝහලක් වෙත ගමන් කිරීම ගැටළුවක් වනු ඇතැයි සැකයක් වේ නම්, අදාළ ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී තුමා/ තුමිය සමඟ සාකච්ඡා කොට දරු ප්‍රසූතිය සඳහා නියමිත දිනට පෙර වුව ද රෝහල්ගත වී අදාල සේවාවන් සපයා ගැනීමට යොමුවිය හැකියි.

මෙහිදී මතක තබා ගත යුතු තවත් වැදගත් කාරණයක් වනුයේ ගර්භනී කාලය තුලදී කිසිදු සංකූලතාවයක් නොපෙන්වන මවකට වුව ද ප්‍රසූතිය සම්බන්ධ සංකූලතා ඕනෑම අවස්ථාවක දී ඇතිවිය හැකි බවයි. එම නිසා එවැනි හදිසි අවස්ථාවක රෝහල් ගත වන ආකාරය පිළිබඳව තම ප්‍රදේශයේ පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරිනිය සහ පවුලේ අනෙක් අය සමග සාකච්ඡා කොට සුදුසු ක්‍රියාදාමයක් මුල සිටම පිළියෙල කර තබා ගැනීම වැදගත් වනු ඇති.

ගර්භනී මව්වරුන් දරු ප්‍රසූතියේ ලක්ෂණ සහ ඇති විය හැකි සංකූලතාවල ලක්ෂණ පිළිබඳව ඉතා හොඳින් දැනුවත් විය යුතුයි. මේ පිළිබඳව පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරිනිය ගෙන් අවශ්‍ය තොරතුරු ලබාගත හැකි අතර මෙවැනි අවදානම් තත්ත්වයක ලක්ෂණ පහළ වූ විගස හැකි ඉක්මනින් රෝහල් ගත විය යුතු අතර තමාට ප්‍රවාහන සේවා සපයා ගත නොහැකි අවස්ථාවක දී සුවසැරිය ගිලන් රථ සේවාව හරහා එම පහසුකම් ලබා ගැනීමට හැකියාව තිබෙනවා. එවැනි දුෂ්කර අවස්ථාවක දී තවදුරටත් කාලය අපතේ නොයවා හැකි ඉක්මනින් 1990 අංකය හරහා මෙම සේවාව සමග සම්බන්ධ වීමට කටයුතු කිරීම ඉතා වැදගත්. පැය 24 පුරාම මෙවැනි හදිසි අවස්ථාවක දී සේවා සැපයීමට රජයේ රෝහල් බැඳී සිටින බැවින්, ප්‍රමාදයකින් තොරව රෝහලට යොමු වුවහොත් අදාල සේවාවන් නොඅඩුව ලබාගත හැකි වනු ඇති.

පෙර කී පරිදි ම, අනාදිමත් කාලයක සිට ආසියාවේ අඩුම මාතෘ සහ ළදරු මරණ අනුපාතිකයක් සහිත විශිෂ්ටතම ළමා හා මාතෘ සේවාවක් සැපයීමට නම් දැරා ඇති ශ්‍රී ලාංකීය සෞඛ්‍ය සේවාව මෙම දුෂ්කර කාල පරිච්ඡේදය තුළදීත් අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යෑමට සහය වීම අප සියලු දෙනාගේම වගකීමක් වන අතර ලංකාවාසි ඔබ සියලු දෙනාගේම සහාය ඒ සඳහා අපට විශාල ශක්තියක් වනු ඇති බව මේ මොහොතේ අප අවධාරණය කරනවා.

අප දැන් සිටින්නේ පුරන් වූ කුඹුරු සහ වගා භූමි යළි අස්වැද්දීම සඳහා ශ්‍රී ලාංකීය ජනතාව තුළ ඉතා දැඩි උනන්දුවක් පවතින අවස්ථාවකයි. මීට අමතරව පහුගිය සති කිහිපය පුරාවටම ලැබුණු අධික වර්ෂාව සහ විටින් විට ඇති වුන ජල ගැලීම් ද හේතුකොටගෙන ජල මූලාශ්‍රවලට සහ ජලය එකතු වූ ස්ථානවලට මිනිසුන් නිරාවරණය වීමේ අවදානම සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇත. මෙලෙස ජලය එක්රැස් වන ස්ථාන මීයන්ගේ මුත්‍රා මගින් අපවිත්‍ර වී ඒ හරහා සම්ප්‍රේෂණය වන ලෙප්ටොස්පයිරෝසිස් (මී උණ) නැමැති ආසාදන තත්ත්වය ඇති කරන බැක්ටීරියාව ඉතා ඉක්මනින් පැතිර යෑමට ආරම්භ වී ඇත. මේ අවස්ථාව වනවිට රෝහල්වලට වාර්තාවන මී උණ සහිත රෝගීන් සංඛ්‍යාව සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇති බවද වාර්තා වනවා.

මෙවැනි පසුබිමක් යටතේ, මේ රෝගය සම්ප්‍රේෂණය විය හැකි ආකාරය සහ ඉන් වැළකී සිටීමට අප කළ යුත්තේ කුමක්ද පිළිබඳව විමසා බැලීම ඉතාමත් කාලෝචිත වනු ඇත.

මී උණ හෙවත් ලෙප්ටෝස්පයිරෝසිස් ‘leptospirosis' රෝගය මීයන්,ගවයන් සහ මී ගවයන් වැනි සතුන්ගෙන් මිනිසාට බෝවිය හැකි රෝගී තත්ත්වයකි. මෙම රෝගයම ‘ වෙල් උණ , පතල් උණ‘ යනුවෙන්ද හඳුන්වනු ලැබේ. මීයන් හෝ වෙනත් සතකුගේ ශරීරයේ ඇති මෙම බැක්ටීරියාව ඔවුන්ගේ මුත්‍ර මගින් ජලයට එකතු වේ. ඒ අනුව කුඹුරු, දියකඩිති, ඇළ මාර්ග ,කානු, පතල්වල ජලයට මෙම බැක්ටීරියාව එකතු වී රැඳී තිබිය හැකියි.

ඉහතින් සඳහන් කළ ජලය රැඳෙන ස්ථානවලට එකතු වන මෙම බැක්ටීරියාව ශරීරයේ කැපීම්, සීරීම්, තුවාල හෝ ශ්ලේෂ්මල පටල ( ඇස්, මුඛය, ලිංගාශ්‍රිත ප්‍රදේශ) හරහා ද මිනිසාගේ සිරුරට ඇතුළු විය හැකියි. මෙම ආසාදන තත්වය අක්මාව / වකුගඩු වැනි අභ්‍යන්තර අවයව වලට හානි සිදුකල හැකි අතර මෙනින්ජයිටීස් තත්වයන් වලට ද හේතු විය හැකියි.

රෝග ලක්ෂණ

සාමාන්‍යයෙන් බැක්ටීරියාව ශරීර ගතවී දින 02ත් 14ත් අතර කාලයකදී පහත සඳහන් රෝග ලක්ෂණ මතුවිය හැකියි.

♦ උණ
♦ මස් පිඩු වේදනාව
♦ ඇස් රතු වීම
♦ හිසරදය
♦ මුත්‍රා කහ පැහැ වීම
♦ මුත්‍රා යාම අඩු වීම
♦ වමනය
♦ සිරුරේ අප්‍රාණිකත්වය

මී උණ රෝගය වැළඳුණ පුද්ගලයකුගෙන් තවත් පුද්ගලයකුට රෝගය බෝ නොවේ.

මී උණ මාරාන්තිකද?

නිසි කලට නොපමාව ප්‍රතිකාර නොගතහොත් රෝගය උත්සන්න වී මරණය පවා සිදු විය හැකියි. මෙම රෝග කාරකයට සිරුරේ ඇති සියලුම ඉන්ද්‍රිය පද්ධතිවලට හානි කිරීමට හැකියි. විශේෂයෙන් වකුගඩු, අක්මාව, පෙනහළු සහ හෘදය අකර්මණ්‍ය කරයි.

මී උණෙන් වැලකී සිටීමට නම්..

♦ කුඹුරු, වගුරු බිම්, ඇළවල්, කාණු සහ පතල් ආශ්‍රිත රැකියාවල නියැළෙන පුද්ගලයන්ට මෙන්ම ගං වතුර වැනි තත්ත්වයන්ට මුහුණ දෙන අයටත් රෝගය වැළඳීමේ අවදානම ඉතා ඉහළයි. එවැනි අවදානම් කණ්ඩායම් රෝගයෙන් වැලකීම පිළිබඳව දැන්වත් වී සිටිය යුතු වේ.

♦ මී උණ යැයි සැක කළ හැකි රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් වහාම වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගත යුතුයි.

♦ තුවාල ,සීරීම් ඇත්නම් අපවිත්‍ර ජලයට බැසීමෙන් වලකින්න. නොඑසේනම් එම තුවාල මනාව ආවරණය කර ගැනීමට උනන්දු වන්න.

♦ කුඹුරු ආශ්‍රිතව වැඩ කිරීමට ප්‍රථම රෝගය වැලැක්වීමට ලබා දෙන ප්‍රතිජීවක ඖෂධ ප්‍රදේශයේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලදාරී කාර්යාලයෙන් ලබා ගන්න.

♦ මී උණ වළකන ප්‍රතිජීවක ඖෂධ නිසි කලට සේම නිසි මාත්‍රාව ලබා ගැනීම කෙරෙහි සැලකිලිමත් වන්න.

♦ ගං වතුර වැනි ආපදා තත්ත්ව පවතින කාල වකවානුවලදී ද රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් නොපමාව වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට අමතක නොකරන්න.

♦ විශේෂයෙන් කුඹුරු අවට ඇති කුඩා දිය කඩිතිවල මසුන් ඇල්ලීමේදී හෝ දිය නෑමෙන් / ඇඟ සේදීමෙන් පසු වුවද රෝග ලක්ෂණ මතු වේනම් වහාම නිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වෙත යොමු වීම වැදගත් .

මේ සෞඛ්‍ය අවදානම ගැන දැනුවත් වූ ඔබ, ඔබගේ හිතවතුන් අතරත් මේ දැනුම බෙදා හදාගෙන, හැකි උපරිමයෙන් මී උණ තත්වය වළක්වා ගැනීමට උත්සුක වනු ඇතැයි අප බලාපොරොත්තු වෙනවා. විශේෂයෙන් ම මේ අර්බුදකාරී වාතාවරණය අතරතුර මෙවන් සෞඛ්‍ය ගැටලු හැකිතාක් වළක්වා ගැනීමේ වැදගත්කම මෙන්ම සංකූලතාවයන් ඇති නොවන පරිදි ප්‍රතිකාර වලට කඩිනමින් යොමු වීමේ අවශ්‍යතාවයත් අප නැවතත් අවධාරණය කරනවා.

මේ දිනවල බහුලව දැකිය හැකි ඉන්ෆ්ලූවන්සාව යනු කුමක්ද ?

ඉන්ෆ්ලූවන්සාව (Influenza)
රෝග කාරකය කුමක්ද ?
වෛරසයකි
උදාහරණයන්
Influenza A
Influenza B
මෙම රෝගය බෝවන්නේ කෙසේද ?
ඉන්ෆ්ලූවන්සා රෝගය වැලදී ඇති රෝගියෙකු කහින විට ,කිවිසුම් යවන විට, හයියෙන් කතා කරන විට සහ සිනාසෙන විට පිටවන කෙළ බිදිති සොටු ආදියෙන් අන් අයට රෝගය බෝවේ.

රෝග ලක්ෂණ මොනවාද ?

උණ
කැස්ස
උගුරේ වේදනාව
නාසයෙන් සොටු දියර ගැලීම
මස්පිඩු වල වේදනාව
හිසරදය
වමනය යාම
හන්දිපත් වල වේදනාව

රෝගය උත්සන්න වීමේදී මතුවන අනතුරුදායක ලක්ෂණ මොනවාද ?
1.හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව
2.පපුවේ හෝ උදරයේ වේදනාව සහ බර ගතිය
3.එකදිගට පවත්නා වමනය
4.කැරකැවිල්ල

කුඩා දරුවන්ට රෝගය උත්සන්න වීමේදි දැකිය හැකි ලක්ෂණ මොනවාද ?

කිරි උරාබීම අඩුවීම
දියර වර්ග පානය කිරීම අපහසුවීම
මුත්‍රා පිටවීම අඩුවීම
නොසන්සුන් ලෙස හැසිරීම වැනි රෝග ලක්ෂණ දැකිය හැකිය.
ඉහත අනතුරුදායක රෝග ලක්ෂණ පෙන්වයි නම් වහාම රෝහලකට ඇතුලත් විට යුතුය.
ඔබට ඉන්ෆ්ලූවන්සා ‍රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් ඉක්මන් සුවය සදහා සිදුකල යුත්තේ කුමක්ද ?

හොදින් විවේක ගන්න
බිත්තර ,මාළු,මස්,කරවල,කඩල,පරිප්පු වැනි පෝෂදායි ආහාර කෑමට එක් කර ගන්න
කැද,සුප් වැනි උණුසුම් දියර පානය කරන්න
ළදරුවන්ට මව්කිරි දීම ද නොකඩවාම සිදු කරන්න

ඉන්ෆ්ලූවන්සා ‍රෝගය පැතිරීම වැලක්වීම සදහා සිදුකල යුත්තේ කුමක්ද ?

නිසියාකාරව මුව වැසුම් පලදින්න.
සබන් හෝ විශබීජ නාශක දියර යොදා දෑත් පිරිසිදු කරගන්න

කැස්සකදී හෝ කිවිසුම්යාමකදී ලේන්සුවකින් හෝ ටිෂූ කඩදාසියකින් නාසය හා මුව ආවර්ණය කර ගන්න.
එසේ නොමැතිනම් වැලමිටේ ඇතුල්පැත්තෙන් නාසය සහ මුව ආවර්ණය කර ගන්න
කැස්සකදී හෝ කිවිසුම්යාමකදී භාවිතා කල ටිෂූ කඩදාසි කසළ බදුනකට දමන්න
ලේන්සු නිතර සෝදා වියලා ගන්න
දෑත්වලින් මුව සහ නාසය නිතර ඇල්ලීමෙන් වලකින්න
නිවසින් බැහැරව ගොස් නැවත පැමිණිවිට සබන් යොදා හොදින් දෑත් පිරිසිදු කර ගන්න
ඔබට රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් නිසියාකාරව මුහුණු ආවර්ණ පලදින්න.
රෝගී දරුවන් පෙර පාසලට,පාසලට සහ අමතර පන්තිවලට යෑමෙන් වලකින්න.

ඉන්ෆ්ලූවන්සා ‍රෝගය වැලදීමට හා රෝගය උත්සන්න වීමට වැඩි හැකියාවක් ඇති අවදානම් කාණ්ඩ මොනවාද ?

ගර්භනී කාන්තාවන්
අවුරුදු 2ට අඩු දරුවන්
අවුරුදු 65 ට වැඩි පුද්ගලයන්
ඇදුම වැනි ස්වසන රෝග දිය වැඩියාව වැනි නිධන්ගත ‍රෝග ඇති අය.
දීර්ඝකාලීන ස්ටීරොයිඩ් ප්‍රතිකාර ලබා ගන්නා අය
ප්‍රතිශක්තිය හීන වූ පුද්ගලයන්
ඔබත් ඉන්ෆ්ලූවන්සා ‍රෝග ලක්ෂණ ඇති අවදානම් කාණ්ඩයේ අයෙක් නම් සුදුසුකම් ලත් වෛද්‍යවරයෙකු වහාම හමුවන්න.

වෛද්‍ය ලක්මාල් කෝනාර
වසංගත රෝග විද්‍යා අංශය
ප්‍රාදේශීය සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂක කාර්යාලය
රත්නපුර

රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ මී උණ රෝගීන් වාර්තාවීම වැඩි වී ඇත.
මී උණ සෑදෙන්නේ Leptospira නම් බැක්ටීරියාව ආසාධිත මීයන්ගේ මුත්‍රා මිනිසුන්ට ආසාධනය වීම මගිනී.

මෙය ආසාධනය වන්නේ කෙසේද ?

1.අපගේ ශරීරයේ ඇති සීරීම් හරහා

2.එමෙන්ම මීයන්ගේ මුත්‍රා මිශ්‍ර වූ ජලයෙන් මුහුණ සේදීම මගින් ඇස් හරහා Leptospira බැක්ටීරීයාව අපගේ ශරීරයට ඇතුළුවේ.

රෝග ලක්ෂණ මොනවාද ?

තද උණ
මස්පිඩු වල තදබල වේදනාව
ඇස් රතු පැහැවීම
මුත්‍රා සමග ලේ පිටවීම
මුත්‍රා පිටවන ප්‍රමාණය අඩුවීම

එමෙන්ම ‍රෝග තත්වය උත්සන්න වනවීට
පෙනහළු වලට
මොලයට
හර්දය තදබල බලපෑම් ඇති වීම මගින් මරණය සිදුවේ.

මෙම රෝගය සෑදීමට අවදානම් අය කවුරුන්ද ?
මඩ
කුඹුරු
පතල්
කීර කොටු
කොහිල කොටු
වගුරුබිම් ආදී ස්ථාන වලට යන ඕනෑම අයෙකුට මෙම රෝගය වැලදීමේ අවදානම ඇත.

එනම්
ගොවියන්
පතල් කම්කරුවන්
වෙලවල් වල සෙල්ලම් කරන කුඩා දරුවන්
සහ ඉහත ආකාරයේ මඩ සහිත පරිසරයක යන ඕනෑම අයෙකුට මෙම රෝගය වැලදිය හැක.

රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කයේ ‍රෝගින්ගේ යම්කිසි විශේෂතාවයක් දැකිය හැකිද ?

ඔව්
එනම් පසුගිය වර්ෂ කිහිපයකම රෝගීන්ගේ දත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමේදී පෙනීගියේ මී උණ ආසාධිත රෝගීන්ගෙන් 50% පමනක් ගොවියන්
පතල් කම්කරුවන් වන අතර ඉතිරි 50%
සිසුන්
පොලිස් නිලධාරීන්
හමුදා නිලධාරීන්
ගුරුවරුන්
ගෘහණියන් ආදී සියලුම කාණ්ඩ වල අය සිටිනා බවයි.

මී උණ සදහා ඖෂධ තිබේද ?
ඔව්

එය වලක්වා ගන්නේ කෙසේද ?

ඔබ කුඹුරු පතල් ආශ්‍රිත කටයුතු කරන්නේ නම් වැඩ ආරම්භ කිරීමට සතියකට පෙර මී උණ සදහා වන ප්‍රතිජීවක ඖෂධය වන Doxycycline 200 mg (කරල් දෙකක්) ඉන්පසු එලබෙන සති පහේම සතියකට කරල් දෙක බැගින් භාවිතා කිරීම මගින්

වයස අවුරුදු 12 අඩු දරුවන්ට සහ ගර්භනී මාතාවන්ට මෙම ඖෂධය භාවිතා කල නොහැක.
Doxycycline ප්‍රතිජීවක ඖෂධය ලබා ගන්නේ කෙසේද ?

තම ග්‍රාමසේවක වසමේ මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂක මහතා මගින්
සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරි කාර්යාල වෙතින්
සියලුම මූලික රෝහල්
සියලුම දිස්ත්‍රික් රෝහල්
ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය මධ්‍යස්ථාන මගින්
නොමිලේ මෙම ඖෂධය ලබා ගත හැක.

මෙම රෝගයේ අවදානම කුමක්ද ?

රෝගය වැලදී ප්‍රමාදවී රෝහල් ගතවන රෝගීන් ( රෝග ලක්ෂණ මතුවූ පසු දින තුනකින් සහ ඊට වැඩි ගණනක් ගොස් රෝහල් ගතවන රෝගීන් )මිය යාමේ සම්භාවිතාවය ඉතාමත් ඉහලයි.

එසේනම් මී උණ රෝගයෙන් ආරක්ෂා වීමට සිදුකල යුත්තේ කුමක්ද ?

1.ඔබ පතල්,කුඹුරු සහ මඩ ආශ්‍රිත යම් රැකියාවක් කරයි නම් රෝගයෙන් වැලකී සිරීමට ඉහත සදහන් කල ආකාරයට Doxycycline ප්‍රතිජීවක ඖෂධය ලබා ගැනීම

2. ඔබ කුඹුරු, පතල්,කීර කොටු,කොහිළ කොටු ආශ්‍රිත ‍යම් කාර්‍යක නිරිතවූ පසු උණ හෝ මස්පිඩුවල තදබල වේදනාව හට ගත්තේ නම් එම රෝග ලක්ෂඛට ගත් පළමු දිනයේම වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සදහා යොමු වීමයි.
අවදානම හදුනාගෙන වටිනා ජීවිත රැක ගනිමු 🇱🇰
වෛද්‍ය ලක්මාල් කෝණාර
රත්නපුර වසංගත රෝග විද්‍යා අංශය

ජලභීතිකාව වළක්වාගැනීමට ඔබේ සුරතලා එන්නත් කර තිබේ ද?
---------------

පවත්නා අර්බුදකාරී තත්වය හේතුවෙන් අත්‍යාවශ්‍ය භාණ්ඩ මෙන්ම ඖෂධ වලත් හිඟතාවයන් ඇතිවී ඇති බව දැනටමත් අප දැනුවත්. මෙවැනි අභියෝගාත්මක අවස්ථාවක වළක්වාගත හැකි සෞඛ්‍ය ගැටලු හැකි උපරිමයෙන් වළක්වාගැනීමට ගත හැකි සියලු ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳව පුරවැසියන් වන අප දැනුවත්ව සිටීම වැදගත් වනවා. ඒ අනුව මේ මොහොතේ බොහෝ දෙනා අතර කතාබහට ලක් වී තිබෙන ජලභීතිකා රෝග අවදානම අවම කරගැනීමට අපට ගත හැකි වැදගත්ම ක්‍රියාමාර්ගයක් පිළිබඳවයි මේ සිහිපත් කිරීම.

ජලභීතිකාව වැළඳෙන්නේ , රේබීස් වෛරසය ආසාදිත බල්ලන්, බළලුන්, ලේනුන්, වඳුරන් සහ වවුලන් වැනි ක්ෂීරපායී සතුන් අපව සපාකෑමෙන්. එලෙස ශරීරයට ඇතුලු වූ වෛරසය, රෝගියාට ලබාදෙන එන්නත් මාත්‍රා මාලාවක් මගින් අඩපණකිරීම සිදු නොවන අවස්ථාවක තව තවත් ගුණනය වෙමින් මොළය හා සුෂුම්නාව වෙත ගමන්කර ස්නායු පද්ධතිය අඩපණ කර දමනවා. රෝගලක්ෂණ ඇති වීමට දින පහත් අවුරුදු දෙකත් අතර කාලයක් ගත වෙන්න පුලුවන්. රෝග ලක්ෂණ ඇතිවුනායින් දින කිහිපයක් ඇතුලත රෝගියා මරණයට පත්වීම මෙහි ඇති භයානක තත්වයයි.

මාරාන්තික ජලභීතිකා රෝගය පැතිරීම වළක්වාගැනීමට මේ මොහොතේ ඔබේ සුරතලා ගැන වැඩි අවධානයක් යොමු කළ යුතු වෙනවා. සුරතල් සතුන් සඳහා ලබා දෙන ජලභීතිකා වළක්වන එන්නත් තවමත් පශු වෛද්‍ය සේවාවන් හරහා ලබාගත හැකි නිසා හැකිතාක් ඉක්මනින් ඒ සඳහා යොමු වීම වැදගත්. ඔබගේ නිවසේ සිටින සූරතල් සතුන් ට මූලික ජලභීතිකා එන්නතට පසුව වාර්ෂිකව ලබා දිය යුතු බූස්ටර් ජලභීතිකා මර්ධන එන්නත් මාත්‍රා ද නිසි කලට ලැබී ඇති බවට වගබලාගත යුතු වනවා. ඔබේ සුරතල් සතුන්ගේ ජලභීතිකාවට එරෙහි ප්‍රතිශක්තිය යාවත්කාලීන කරගන්නා අතරතුරේම ඔවුන් දඩාවතේ යෑම වළක්වාගැනීමත් කළ යුතු වෙනවා.

වැඩිහිටියන් මෙන්ම කුඩා දරුවනුත් , ජලභීතිකාව බෝ වීමේ අවදානම සහිත සතුන්ගේ සපාකෑම් වළක්වා ගැනීමට සියලු ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම වැදගත්. මේ දුෂ්කර අවස්ථාවේ, අප සියලු දෙනා එකාවන්ව ඉහත කී නිසි ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කළහොත් ඔබේත් ඔබේ පවුලේ සමීපතමයන්ගේත් මෙන්ම ඔබේ අසල්වැසියන්ගේත් ජීවිත , ජලභීතිකාවෙන් එල්ලවිය හැකි මාරාන්තික අවදානමෙන් ගලවාගැනීමට එය පිටිවහලක් වනු නොඅනුමානයි.

Animal-World Problems of the 21st Century

In the old fable, the tortoise was tired of its home and wanted to see the world. Today’s animal kingdom wants instead a clean home and a world free of pollution. Rivers are the primary conduits for plastic waste to the seas. Scientists found that most of that waste is carried by small rivers that flow through densely populated urban areas.

The ultimate solution to protecting oceans and freshwater systems is to contain plastic waste on land – where it originates. We can contribute by reducing, reusing and recycling our plastic and even redesigning so we don’t rely on plastic.

Learn how Dilmah is moving towards sustainable packaging: https://bit.ly/3patBcs


Awantha Artigala

⦿ Sinopharm එන්නතෙන් කොවිඩ් රෝගය වැළඳිය හැකිද?

⦿ ඉදිරියේදී මව් පදවිය අපේක්ෂාවෙන් සිටින කෙනෙකුට එන්නත ලබා ගැනීමෙන් ගැටලු ඇති වේ ද?

⦿ වයස අවුරුදු 60 න් ඉහළ පුද්ගලයන් සඳහා එන්නත සුදුසුද?

⦿ Sinopharm එන්නත ලංකාවේදී ගැබිණි මාතාවන්ට ලබා නොදෙන්නේ ඇයි?

⦿ Sinopharm සාර්ථක එන්නතක් ද?

--- Sinopharm එන්නත පිළිබඳව බහුලව නැගෙන ප්‍රශ්න කිහිපයකට පිළිතුරු ---

1. Sinopharm එන්නතෙන් කොවිඩ් රෝගය වැළඳිය හැකිද?

Sinopharm එන්නතෙහි අඩංගු වන්නේ සම්පූර්ණයෙන්ම අක්‍රිය කර දමන ලද වෛරසයක්. මේ නිසා ශරීරය තුළදී කිසිම ලෙසකින් ක්‍රියා කිරීමට හෝ ගුණනය වීමට මෙයට හැකියාවක් නෑ. ඒ නිසා මෙමගින් රෝගය වැළඳීමට කිසිසේත්ම හැකියාවක් නැහැ.

2. Sinopharm එන්නත ලංකාවේදී ගැබිණි මාතාවන්ට ලබා නොදෙන්නේ ඇයි?

මෙයට හේතුව ගැබිනි මාතාවන් අතරෙහි මේ එන්නත භාවිතා කිරීම පිළිබඳ පර්යේෂණ දත්ත තවමත් ප්‍රමාණවත් අයුරින් වාර්තා වී නොතිබීමයි. කෙසේ වුවත් එන්නතෙහි ස්වභාවය හා සංඝටක සලකා බලන විට, ගර්භනී මව්වරුන් අතරෙහි ද එහි ක්‍රියාකාරිත්වය හා ආරක්ෂාකාරී බව නොවෙනස්ව පවතිනු ඇති බවට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විශ්වාස කරනවා.

ඉදිරියේදී මෙම එන්නත ගැබිනි මව්වරුන්ටත් ලබා දෙනවාද, ලබා දෙන්නේ කුමන අවස්ථාවලදීද, යන කරුණු, එන්නත සම්බන්ධයෙන් යාවත්කාලින වන නවතම දත්ත පදනම් කරගනිමින් වසංගත රෝග විද්‍යායතනය විසින් තීරණය කෙරෙනවා ඇති.

3. ඉදිරියේදී මව් පදවිය අපේක්ෂාවෙන් සිටින කෙනෙකුට එන්නත ලබා ගැනීමෙන් ගැටලු ඇති වේ ද?

එන්නත ලබා දීමට ප්‍රථම ගර්භණී බව පරික්ෂා කිරීමට අවශ්‍යතාවක් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය නිර්දේශ කරන්නේ නැහැ. මේ එන්නත කිසිම ලෙසකින්වත් මදසරුභාවයට හේතු වීමක් වෙන්නෙ නැහැ. ඒ නිසා ඉදිරියේදී මව් පදවිය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින කෙනෙක් මෙම එන්නත ලබා ගැනීමට කිසිදු බාධාවක් නෑ. ගර්භනී තත්ත්වය තුළ දී කොවිඩ් රෝගය බලපෑ හැකි ආකාරය සළකා බලද්දි එයට පෙර එන්නතෙන් ආරක්ෂාවක් ලබා ගැනීම ඉතා නුවණැති ක්‍රියාවක් බව පෙනෙනවා.

4. වයස අවුරුදු 60 න් ඉහළ පුද්ගලයන් සඳහා එන්නත සුදුසුද?

මෙම එන්නත පිළිබඳව සිදුකරන ලද සායනික පරීක්ෂණ වලදී මෙම එන්නත කිසිදු වයස් කාණ්ඩයකට ගැටලුවක් ඇති කරන බවක් වාර්තා වී නැහැ. නමුත් ඒ සඳහා යොදාගෙන ඇති නියැදියේ (sample) වයසින් වැඩි පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාව අඩුවීම නිසා ලංකාවට මුලින්ම මෙම එන්නත හඳුන්වා දෙන අවස්ථාවේ දී වැඩිහිටි පුද්ගලයින් සඳහා එය අනුමත කළේ නැහැ. නමුත් දත්ත තවදුරටත් සලකා බැලීමේදී සහ ලංකාවේ දැනට රෝගය පැතිරීගෙන යන අවදානම සලකාබලා කිසිදු රෝගී තත්ත්වයකින් පෙළෙන්නේ නැති අවුරුදු 60 ට වැඩි සියල්ලන් සඳහා ද මෙම එන්නත ලබාදීමට තීරණය කර තිබෙනවා.

ඉහත කරුණු සියල්ලෙන්ම පැහැදිලි වෙන්නේ මහජනතාවට එන්නත් ලබාදීම පිළිබඳ තීරණය ගනු ලබන්නේ අන්තර්ජාතික මට්ටමෙන් මෙන්ම දේශීය විද්වතුන් බොහෝ දෙනෙකුගේ සහභාගීත්වයෙන් බව. නවතම දත්ත භාවිතා කරමින් සහ රටේ වසංගත ස්වභාවය අධ්‍යයනය කරමින් එන්නතක් ලබා දීමට තීරණය කරන්නේ ඉන් රෝගයට එරෙහිව ලැබෙන ආරක්ෂාව පිළිබඳ සම්පූර්ණ වගවීමක් සහිතවයි.

5. Sinopharm සාර්ථක එන්නතක් ද?

කොවිඩ් රෝගය වැළැක්වීම සඳහා Sinopharm සාර්ථක එන්නතක් බව නවතම පර්යේෂණ දත්ත ඉතාමත්ම පැහැදිලිව පෙන්නුම් කරනවා. මෙම එන්නත දැනටත් භාවිතා කර ඇති බහරේන් වැනි රටවල නිරීක්ෂණ දත්ත ආශ්‍රයෙන් මෙම කාරණාව තවදුරටත් තහවුරු වෙනවා.

රටකට එන්නතකින් පමණක් වසංගත තත්ත්වයෙන් ගොඩ එන්න බැහැ. අනෙකුත් ආරක්ෂාකාරී පියවර ද මනාව අනුගමනය කළ යුතුයි. ඒ කෙසේ වෙතත් කොවිඩ් වසංගතය පිටුදැකීමේ සටනේ දී එන්නත්කරනය අපට ඇති ප්‍රබලම ආයුධයක් වෙනවා. ගෝලීය වශයෙන් විශාල එන්නත් හිඟයක් පවතින මේ අවස්ථාවේ, රටට එන්නත් ලැබෙන්නේ මහත් පරිශ්‍රමයක ප්‍රතිඵලයක් විදිහටයි.

එන්නත් කරණය කර ගැනීමට ඔබට යම්කිසි අවස්ථාවක් ලැබුනහොත් ලැබුණ පළමු අවස්ථාවෙන් ම එයට යොමු වීම වැදගත් වන්නේ ඒ නිසයි.

ගැබිණි මවුවරුන් කොවිඩ් වසංගතය පවතින මේ කාලයේ වඩාත් අවධානයෙන් කටයුතු කල යුත්තේ ඇයි?

ගැබිණි ඔබගේත් කුසතුල සිටින දරුවාගේත් නිරෝගිමත්භාවය ඉතාම වැදගත්. කොවිඩ් පැතිරෙන මේ කාලයේ සෞඛ්‍යාරක්ෂිත ක්‍රම තරයේ පිළිපැදීමත්, නිසි සෞඛ්‍ය උපදෙස් සහ සේවා ලබා ගැනීමත් මේ සඳහා අත්‍යවශ්‍යයි.

ගැබිණි මවකට කොවිඩ් වැළඳුනහොත් සංකුලතා ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති නිසා, අත්‍යවශ්‍ය කාරණයකට හැරුණුකොට වෙනත් කිසිම හේතුවකට නිවසෙන් පිටතට නොයන්න. සායනයට හෝ රෝහලට හෝ යාමට සිදු වුවහොත්, කොවිඩ් 19 රෝගයෙන් වැළකී සිටීමට පහත කරුණු තරයේ පිළිපදින්න.

1. වාතාශ්‍රය හොඳින් නොලැබෙන ස්ථාන වල රැඳී සිටීම අවම කරන්න
2. සෑමවිටම මුව ආවරණයක් නිවැරදිව පැළඳීම
3. පුද්ගල දුරස්ථභාවය නිසි ලෙස පවත්වා ගැනීම
4. අවමංගල්‍ය උත්සව වැනි වැනි පිරිස් එක් රැස් වන ස්ථානවලට නොයා සිටීම
5. නිතර සබන් යොදා සෝදා දෑත් පිරිසිදුව තබා ගැනීම

කොවිඩ් රෝගයට දක්වන බිය හේතුවෙන් ගැබිණි මවුවරුන් නියමිත පරිදි සායනවලට සහ ප්‍රතිකාර වලට යොමු වීම ප්‍රමාද වෙනවා දකින්න තිබෙනවා. ඒ ප්‍රමාදය නිසා ගැබිණි මවගේත්, කුස තුල සිටින දරුවාගේත් සෞඛ්‍යයට හානි සිදුවිය හැක.

මේ කොවිඩ් අවදානම වැඩි කාලයේදී, සුපුරුදු පරිදි සෞඛ්‍ය සේවාවන් සැපයීමට යම් අපහසුතාවයන් තිබෙනවා වෙන්න පුළුවන්. එමනිසා ඔබගේ සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරීතුමා හෝ පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරී තුමිය හෝ අමතා එම සේවාවන් දැන් ලබාගත යුතු ආකාරය ගැන අදම දැනුවත් වෙන්න.

“ගර්භණී සමයේ ඇතිවිය හැකි අවදානම් සංඥා” ගැන ඔබ දැනටමත් දන්නවා ඇති. නැවත වරක් ඒවා මතක් කර දෙනවා නම්, උණ, රුධිර වහනය, තද හිසරදය, හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතාවය, පෙනීමේ අපහසුතාවය, වලිප්පුව (Fit), පපුවේ/උදරයේ වේදනාව, දරුවා දැඟලීමේ අඩුවක්, සිරුරේ ඉදිමීම, හෝ වෙනත් ඕනෑම තදබල අපහසුතාවක් අවදානම් සංඥාවක් විදිහට හඳුන්වන්න පුළුවන්. මෙවැනි අවදානම් සංඥාවක් මතු වුවහොත් වහාම රෝහල වෙත යා යුතුයි. ඒ පිළිබඳව ඔබගේ පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරි තුමියවත් දැනුවත් කරන්න.

ගර්භණී ඔබගේ ආරක්ෂාව උදෙසා රෝහල් තුළ කොරෝනා රෝගය පැතිරීම වැළැක්වීම සඳහා ගත යුතු ක්‍රියාමාර්ග ගෙන තියෙනවා. ඒ නිසා අවශ්‍ය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබාගැනීමට කිසිසේත්ම පැකිලීමට අවශ්‍ය වන්නේ නෑ.

ඔබේ පවුලේ අයකු නිරෝධායනයට ලක්වෙනවා නම් හෝ කොවිඩ් රෝගියෙකු යැයි සැකකරන පුද්ගලයෙකු නිවසේ වාසය කරනවා නම් හෝ ඒ පිළිබඳව වහාම ඔබගේ පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරී තුමිය දැනුවත් කරන්න. ඔබගේ ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට, හැකිතාක් ඔහුගෙන් / ඇයගෙන් ඈත්ව සිටින්න.

යම්හෙයකින්, ඔබට කොරෝනා රෝග ලක්ෂණ ඇති බවට සැකයක් ඇත්නම් වහාම ඒ පිළිබඳව ඔබගේ පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිලධාරිතුමිය දැනුවත් කරන්න. අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර වලට වහාම යොමුවන්න. රෝහල් පද්ධතිය ඔබ වෙනුවෙන් සූදානම්..

මේ සියලු සිදුවීම් අතරතුර ඔබට යම් මානසික පීඩනයක් දැනෙනවා වෙන්න පුළුවන්. එය මගහරවා ගැනීමට සෑමවිටම සැහැල්ලුවෙන්, නිරවුල් මනසකින් ඉන්න උත්සාහ කරන්න.
ඕනෑම වේලාවක ඔබගේ පවුල් සෞඛ්‍ය නිලධාරී තුමිය හෝ 1999 සුවසැරිය දුරකතන සේවාව හරහා වෛද්‍ය වරයෙකු හෝ අමතා ඔබගේ ගැටළු පිළිබඳව කරුණු සාකච්ඡා කරන්නත් පුළුවන්.

මේ කරුණු ලක්වාසී සියලු මවුවරුන්ගේ සහ අනාගත දරුපරපුරේ යහපත වෙනුවෙන් බෙදා ගන්න අපි ඔබෙන් ඉල්ලා සිටිනවා.

Ten scientific reasons in support of airborne transmission of SARS-CoV-2 Heneghan and colleagues' systematic review, funded by WHO, published in March, 2021, as a preprint, states: “The lack of recoverable viral culture samples of SARS-CoV-2 prevents firm conclusions to be drawn about airborne transmission”.1 This conclusion, and the wide circulation of the review's ...

කියන්න සුළගේ ඔබ කොහි සිටදෝ එන්නේ ....

කෝවිඩ් වාතය මගින් පැතිරේද ?

**********************************

දිනෙන් දිනම කෝවිඩ් වෙරසය ආශ්‍රිත නව ප්‍රභේද පිලිබද තොරතුරු ලොව නන් දෙසින් වාර්තා වෙනවා

ඒ වගේම තමා වෙරසය සම්ප්‍රේෂණය වීමේ ක්‍රියාදාමය පිලිබදව පවතින දත්ත සම්බන්ධයෙනුත් නව කථිකාවක් නිර්මාණය වෙමින් පවතිනවා

වෙද්‍ය ඉතිහාසය පුරාම නව ආසාදනයක්, වෙරස් රෝගයක්, බැක්ටීරියා රෝගයක් සොයාගත් සෑම විටම එම රෝග ආශ්‍රිත දැනුම ගොඩනැගෙන්නේ දිනෙන් දින එකතුවන ,සාක්ෂි මත පදනම් වු කරුනු ආශ්‍රයෙන්

මේ කෝවිඩ් වසංගතයටත් ඒ ධර්මතාවය අදාලයි

කෝවිඩ් වසංගතය මුල් අවධියෙදි පවතින සාක්ෂි අනුව වෙරසවේදීන් සහ වසංගතවේදීන් විශ්වාස කලේ මෙම ආසාදනය එක් ආසාදිත පුද්ගලයෙක්ගෙන් , තව අයෙකුට පැතිරී යන්නේ, ස්වසන මාර්ගය ආශ්‍රිත බිදිති වලින් කියලයි (කැස්ස, කිවිසුම් සහ බිදිති නිෂ්පාදනය වෙන සහ වෙද්‍ය හා දන්ත වෙද්‍ය ප්‍රතිකාර ක්‍රම/ aerosol generating procedures මගින් )

වාතය හරහා සංවෘත පරිසරවලදී වෙරසය සම්ප්‍රේෂණය වනබවට ප්‍රමාණවත් තරම් සාක්ෂි නොමැති බවයි කියවුනේ

නමුත් ලෝ සුපතල Lancet වෙද්‍ය විද්‍යා සගරාවට පරයේෂන පත්‍රිකාවක් ඉදිරිපත් කරමින් පරයේශකයින් පිරිසක් සංවෘත පරිසර ඇතුලුව වාතය මගින් (airborne transmission ) වෙරසය පැතිරීයාමට පක්ෂව අනුමාන 10 ක් ඉදිරිපත් කොට තිබෙනවා

1. කෝවිඩ් මහ සම්ප්‍රේෂණ පොකුරු ( Super spreader events) අවස්ථා වලදි හදුනාගත් සම්ප්‍රේෂණ මාදිලි සහ R0 (basic reproduction number) අගයේ සිදුවු වෙනස්කම්

2. යාබද කාමරවල නිරෝධනයට ලක්වු, එහෙත් කිසිවිටකත් මුහුනට මුහුන නොගැටුනු පුද්ගලයින් අතර කෝවිඩ් සම්ප්‍රේෂණය

3.ලොව මෙතෙක් වාර්තා වු ආසාදිතයින්ගෙන් තුනෙක් එකකට ආසන්න ප්‍රමානයක් කිසිදු රෝග ලක්ෂනයක් නොපෙන්වන ( බිදිති නිපදවෙන කැස්සවැනි රෝග ලක්ෂණ වලින් තොර/ asymptomatic ) හෝ පුර්ව රෝග ලක්ෂණ අවධියේ ( presymptomatic) රෝගීන් වීම

4. සියළු සෞඛ්‍ය ආරෂිත ක්‍රමෝපායන් අනුගමනය කල රෝහල් ආශ්‍රිතව පවා රෝහල තුලදී ආසාදනය වු ආසාදිතයින් හමුවීම (Nosocomial infections)

5. ආසාදිතයින් වාර්තා වීම එළිමහන් පරිසරවලට ( outdoor
spaces) සාපේක්ෂව සංවෘත හෝ ගෘහස්ථ පරිසරවලදී ( indoor spaces) වැඩි අගයක් ගැනීම සහ ගෘහස්ථ පරිසරවලදි ( indoor spaces) වාතාශ්‍රය ( ventilation ) වැඩිකිරීම මගින් රෝග සම්ප්‍රේෂණය අවම කිරීමට ඇති හැකියාව

මේ වගේ සාක්ෂි හා අනුමාන පදනම් කොටගෙන වාතය (airborne transmission ) මගින් සීමිත ඉඩකඩකදී හෝ වෙරසය සම්ප්‍රේෂණයට අවස්ථා පැවතිය හැකිබව මෙම පරීක්ෂකයින් ප්‍රකාශ කරනවා

හැබැයි තවදුරටත් ක්ෂේත්‍රයේ වියතුන් අතර අධ්‍යනය වී කතිකාවතක් නිර්මාණය වු පසුව පමණයි , එම සාක්ෂි පිලිගැනීමට වියත් ප්‍රජාව සුදානම් වන්නේ

ඒක තම්‍යි සාක්ෂි මත පදනම් වු විද්‍යාත්මකව ක්‍රමවේදය සහ විද්‍යා වේ ප්‍රගමනය කියන්නේ

ඉතින් නොයෙකුත් අදහස්, අනුමාන, නිගමන ඉදිරියටත් කථාබහට ලක්වේවි, වාද විවාද ඇතිවේවි

හැබැයි වෙරසය නිසා අපේ ජීවිතවලට ඇතිවෙලා තියෙන බලපෑම හා අවදානම අඩු වැඩි වශයෙන් එලෙසින්ම පවතීවී

ඉතින් ඔබේත් මගේත් යුතුකම තමා මේ කෙස් පැලෙන තර්ක ගැන අවබෝධයෙන් අධ්‍යනය කරන ගමන්ම හොද සෞඛ්‍ය පුරුදු , පුද්ගල දුරස්ථභාවය අකුරටම පිලිපැදීම

එතකොට කෝවිඩ් නිසා අපි කවදාවත් නොරැටවේවි...විටින් විට පැමිණෙන අභියෝග හමුවේ නොවැටි සිටීමට අපේම සුව ශක්තිය අපිට සහනයක් වේවි !

Lancet පරයේශන පත්‍රිකාව පහත දිගුවෙන්

https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00869-2/fulltext

Ten scientific reasons in support of airborne transmission of SARS-CoV-2 Heneghan and colleagues' systematic review, funded by WHO, published in March, 2021, as a preprint, states: “The lack of recoverable viral culture samples of SARS-CoV-2 prevents firm conclusions to be drawn about airborne transmission”.1 This conclusion, and the wide circulation of the review's ...

🅐 හෙට දවසේ දෙන්න යන එන්නත මොකක්ද? මොන රටක නිර්මාණය කරන ලද්දක් ද?

එංගලන්තේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලය සහ Astrazenecea සමාගම මගින් නිර්මාණය කර ලොව පුරා රටවල් අටක මේ වන විට නිෂ්පාදනය සිදුකරන එන්නතකි.

ලංකාව තුළ හෙට දිනයේ ලබාදීමට යෙදෙන්නේ එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලය සහ AstraZenecea සමාගම මගින් නිර්මාණය කරන ලද ඉන්දියාව තුළ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන CoviShield යන නමින් වෙළඳපලට නිකුත් කරන Oxford-Astrazeneca එන්නත වේ.

🅑 මෙම එන්නතේ ගුණාත්මකභාවය කොහොමද?

මෙම එන්නත ලබා ගැනීම මගින්,
① covid ආසාදනය වීමේ අවධානම සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වේ. (පර්යේෂණ වාර්තා වලට අනුව මෙම අගය 62% සිට 90% දක්වා වන බව තහවුරු කර ඇත)

② ඊට අමතරව රෝගය කෙනෙකුගෙන් තවත් කෙනෙකුට බෝවීමේ අවදානම ද විශාල ලෙස අඩුවන බව සොයාගෙන ඇත.

③ මෙම එන්නත ලබා ගැනීමෙන් පසු රෝගය වැළඳුණ ද එමගින් සංකූලතා ඇතිවීම, දරුණු රෝගී තත්ත්වයක් ඇතිවීම ඉතා විශාල ලෙස අඩු වීමක් පෙන්නුම් කර ඇත. (පර්යේෂණ වාර්තා වලට අනුව පර්යේෂණයට භාජනය කළ 10,000 කට අධික පිරිසගෙන් කිසිම කෙනෙකුට රෝහල් ගත කර ප්‍රතිකාර කිරීමට අවශ්‍ය වන තරම් රෝගී තත්ත්වයක් වැළඳී නැති බව වාර්තා වනවා)

මේ සියලුම වාසි ලැබුණත්, මෙම එන්නත සහ දැනට ලෝක වෙළඳපොලේ අනුමත අනෙකුත් එන්නත් සියල්ලම භාවිතය සඳහා අනුමත කර ඇත්තේ දැනට කොරෝනා වෛරසය පැතිරීම වැළැක්වීමට අප ගන්නා සියලු ක්‍රියාමාර්ගවලට අමතරව රෝගය පැතිරීම වැළැක්වීමට නව ජවයක් එකතු කිරීමට මිස එම ආරක්ෂක විධිවිධාන සියල්ල අතහැර දමා එන්නත මත පමණක් යැපීමට උනන්දු කරවීමට නොවේ.

🅒 මෙම එන්නත් ලබා දෙන්නේ කාටද?

මෙම එන්නත් ලබාදීම සිදුකරනුයේ රෝගය වැළදීමට ඇති අවදානම මුල්කරගෙන නිර්මාණය කරන ලද ප්‍රමුඛතා ලයිස්තුවකට අනුකූලවයි.

මුලින්ම එන්නත් ලබා දෙනුයේ කොරෝනා ආසාදිතයන් සමග ගැටෙන පළමු පෙළ සෞඛ්‍ය, ආරක්ෂක සහ අනෙකුත් හඳුනාගත් අංශවල සිටින පුද්ගලයින්.

දෙවනුව අවුරුදු 60ට වැඩි පුද්ගලයින්ටත් ඉන්පසු අඩු වන වයස් පිලිවෙලට, අවදානම් සාධක ද සලකා බලා, පියවරෙන් පියවර එන්නත ලබාදීමට තීරණය කර ඇත.

🅓 මෙම එන්නත දැනට අනුමත කර නැත්තේ කුමන කාණ්ඩ සඳහා ද?

‣ වයස අවුරුදු 18ට අඩු පුද්ගලයින්ට

‣ ගර්භනී මව්වරුන්ට සහ මව් කිරි දෙන මව්වරුන්ට

‣ එන්නත් සදහා දැඩි අසාත්මිකතා පෙන්වා ඇති පුද්ගලයින්.

‣ මේ කරුණු වලට අමතරව සෞඛ්‍ය කාර්යය මණ්ඩලය මගින් සෑම පුද්ගලයෙකුම එන්නත ලබා ගැනීමට ඇති යෝග්යතාවය සලකා බැලීමෙන් පසුව පමණක් එන්නත් ලබා දීම සිදු කරනු ඇත.

🅔 කොරෝනා ආසාදනයට ලක්වූ පුද්ගලයකුට මෙම එන්නත් ලබාගත නොහැකිද?

රෝගය කලින් වැළඳී ඇත්ද නැද්ද යන්න එන්නත් කරනය සඳහා බාධාවක් නොවේ. එම නිසා ඉහත සඳහන් කළ කාණ්ඩ වලට අයත් නොවන සියලු දෙනාටම මෙම එන්නත එන්නත් කළ හැක.

🅐 හෙට දවසේ දෙන්න යන එන්නත මොකක්ද? මොන රටක නිර්මාණය කරන ලද්දක් ද?

එංගලන්තේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලය සහ Astrazenecea සමාගම මගින් නිර්මාණය කර ලොව පුරා රටවල් අටක මේ වන විට නිෂ්පාදනය සිදුකරන එන්නතකි.

ලංකාව තුළ හෙට දිනයේ ලබාදීමට යෙදෙන්නේ එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලය සහ AstraZenecea සමාගම මගින් නිර්මාණය කරන ලද ඉන්දියාව තුළ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන CoviShield යන නමින් වෙළඳපලට නිකුත් කරන Oxford-Astrazeneca එන්නත වේ.

🅑 මෙම එන්නතේ ගුණාත්මකභාවය කොහොමද?

මෙම එන්නත ලබා ගැනීම මගින්,
① covid ආසාදනය වීමේ අවධානම සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වේ. (පර්යේෂණ වාර්තා වලට අනුව මෙම අගය 62% සිට 90% දක්වා වන බව තහවුරු කර ඇත)

② ඊට අමතරව රෝගය කෙනෙකුගෙන් තවත් කෙනෙකුට බෝවීමේ අවදානම ද විශාල ලෙස අඩුවන බව සොයාගෙන ඇත.

③ මෙම එන්නත ලබා ගැනීමෙන් පසු රෝගය වැළඳුණ ද එමගින් සංකූලතා ඇතිවීම, දරුණු රෝගී තත්ත්වයක් ඇතිවීම ඉතා විශාල ලෙස අඩු වීමක් පෙන්නුම් කර ඇත. (පර්යේෂණ වාර්තා වලට අනුව පර්යේෂණයට භාජනය කළ 10,000 කට අධික පිරිසගෙන් කිසිම කෙනෙකුට රෝහල් ගත කර ප්‍රතිකාර කිරීමට අවශ්‍ය වන තරම් රෝගී තත්ත්වයක් වැළඳී නැති බව වාර්තා වනවා)

මේ සියලුම වාසි ලැබුණත්, මෙම එන්නත සහ දැනට ලෝක වෙළඳපොලේ අනුමත අනෙකුත් එන්නත් සියල්ලම භාවිතය සඳහා අනුමත කර ඇත්තේ දැනට කොරෝනා වෛරසය පැතිරීම වැළැක්වීමට අප ගන්නා සියලු ක්‍රියාමාර්ගවලට අමතරව රෝගය පැතිරීම වැළැක්වීමට නව ජවයක් එකතු කිරීමට මිස එම ආරක්ෂක විධිවිධාන සියල්ල අතහැර දමා එන්නත මත පමණක් යැපීමට උනන්දු කරවීමට නොවේ.

🅒 මෙම එන්නත් ලබා දෙන්නේ කාටද?

මෙම එන්නත් ලබාදීම සිදුකරනුයේ රෝගය වැළදීමට ඇති අවදානම මුල්කරගෙන නිර්මාණය කරන ලද ප්‍රමුඛතා ලයිස්තුවකට අනුකූලවයි.

මුලින්ම එන්නත් ලබා දෙනුයේ කොරෝනා ආසාදිතයන් සමග ගැටෙන පළමු පෙළ සෞඛ්‍ය, ආරක්ෂක සහ අනෙකුත් හඳුනාගත් අංශවල සිටින පුද්ගලයින්.

දෙවනුව අවුරුදු 60ට වැඩි පුද්ගලයින්ටත් ඉන්පසු අඩු වන වයස් පිලිවෙලට, අවදානම් සාධක ද සලකා බලා, පියවරෙන් පියවර එන්නත ලබාදීමට තීරණය කර ඇත.

🅓 මෙම එන්නත දැනට අනුමත කර නැත්තේ කුමන කාණ්ඩ සඳහා ද?

‣ වයස අවුරුදු 18ට අඩු පුද්ගලයින්ට

‣ ගර්භනී මව්වරුන්ට සහ මව් කිරි දෙන මව්වරුන්ට

‣ එන්නත් සදහා දැඩි අසාත්මිකතා පෙන්වා ඇති පුද්ගලයින්.

‣ මේ කරුණු වලට අමතරව සෞඛ්‍ය කාර්යය මණ්ඩලය මගින් සෑම පුද්ගලයෙකුම එන්නත ලබා ගැනීමට ඇති යෝග්යතාවය සලකා බැලීමෙන් පසුව පමණක් එන්නත් ලබා දීම සිදු කරනු ඇත.

🅔 කොරෝනා ආසාදනයට ලක්වූ පුද්ගලයකුට මෙම එන්නත් ලබාගත නොහැකිද?

රෝගය කලින් වැළඳී ඇත්ද නැද්ද යන්න එන්නත් කරනය සඳහා බාධාවක් නොවේ. එම නිසා ඉහත සඳහන් කළ කාණ්ඩ වලට අයත්

නොවන සියලු දෙනාටම මෙම එන්නත එන්නත් කළ හැක.

අත්‍යවශ්‍ය ගමනක් නෙවෙයි නම් මහන්සියත් ඉතුරු කරගෙන, සෞඛ්‍යයත් ආරක්ෂා කරගෙන ගෙදරට වෙලා ඉන්න එක නේද වඩා වටින්නේ?
මීටරෙන් හිතලා බලලා තමන්ගේ ආරක්ෂාව තමන්ම සලසාගනිමු.

Stay home this weekend

අපි හැමෝම කැමතියි ලෙඩක් දුකක් නැතුව නිරෝගීව ඉන්න. ඒවුනත් ඔබ, මම ඇතුළු ඕනෑම කෙනෙකුට COVID වැළඳීමේ අවදානම පවතිනවා. මෙම රෝගය හැදෙන්නේ කාගෙවත් පුද්ගලික වැරැද්දක් නිසා නොවේ. මෙහි පැතිරීම සිද්ධ වෙන්නේ සාමාන්‍ය කැස්ස හෙම්බිරිස්සාව පැතිරෙන ආකාරයටමයි.

මේ රෝගය වැළඳී ඉන්නෙ අපේ රට ජාතිය වෙනුවෙන් මහන්සිවන අපේම පිරිසකට. රෝගීන්ව, ඔවුන්ගේ පවුල්වල අය සහ හිතමිත්‍රාදීන්ට අපගේ ශක්තිය සහ රැකවරණය අවශ්‍යම මොහොතයි මේ. ඔවුන්ව කොන් නොකර, හැකි සෑම සහයෝගයක්ම ලබා දී, නිසි වෛද්‍ය ප්‍රථිකාර සදහා යොමු වීමට උනන්දු කරවමු.

එකාවන්ව එකමුතුව අභියෝගය ජය ගමු!

ලංකාව තුළ COVID-19 රෝගය සම්බන්ධයෙන් පවතින අලූත්ම තත්ත්වයත් සමග හඳුනා නොගත් නියැදි තුළ COVID-19 රෝගය ව්‍යාප්ත වීමේ අවදානමක් පවතින බැවින් කොරෝනා රෝගයේ ව්‍යාප්තිය වැළැක්වීමට ගත යුතු සියලු ආරක්ෂක විධිවිධාන යළිත් වරක් වෙනදාට වඩා උනන්දුවෙන් සිදු කිරීමට අප සියලු දෙනාම හැඩ ගැසෙමු.

COVID-19 රෝගය ශරීරගත වීම බොහෝවිට සිදුවන්නේ විසබීජ සහිත බිඳිති තමාගේ දෑත් හරහා නාසය මුඛය සහ දෑස් වෙත සම්ප්‍රේෂණය වීම මගිනි. එම නිසා අපිරිසිදු දෑතින් කිසිවිටෙකත් තමාගේ මුහුණ ස්පර්ශ කිරීමෙන් වැළකී සිටින්න.

අප එදිනෙදා ජීවත් වන භෞතික ලෝකයේ ආරක්ෂාකාරීව හැසිරෙන ආකාරය පිළිබඳව අප දරුවන් නිතර නිතර දැනුවත් කළ ද, ඩිජිටල් ලෝකය සැරිසරන අපේ දරුවන් ආරක්ෂාකාරීව තබා ගැනීම පිළිබඳව දැනුවත්වීම් සිදුවනුයේ ඉතා අඩුවෙන්.

COVID 19 වසංගතයත් සමග පුද්ගල දුරස්ථභාවය ආරක්ෂා කරගනිමින් එදිනෙදා කටයුතු කරගෙන යාමේදී සන්නිවේදන තාක්ෂණය සහ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය ඉතා සීග්‍ර ලෙස ඉහළ යෑමක් ලොව පුරා දක්නට ලැබුණා.

මේ නිසා ඉතාමත් සුබදායි දේවල් මෙන්ම මෙම සන්නිවේදන තාක්ෂණ අවභාවිතය නිසා ඉතාමත් ගැටලුකාරී තත්ත්ව වලට මුහුණ දුන් අවස්ථාද අපට පහුගිය කාලයේ දී දැන ගැනීමට ලැබුණා.

එම නිසා ඩිජිටල් ලෝකයේ සැරිසරන අපේ දරු දැරියන් දැනුවත් කිරීමට ආරම්භයක් ලෙස පහත කරුණු ඔබ හමුවේ තැබීමට අප තීරණය කළෙමු. මේ එක් එක් කරුණ පිළිබඳව ගැඹුරින් සාකච්ඡා කිරීමට ඉදිරි දින කීපය තුළ දී අපි බලාපොරොත්තු වෙමු.

1. අන්තර්ජාලය හරහා සන්නිවේදනය කරන විට තමා හඳුනන්නේ නැති කිසිම කෙනෙකුට තමාගේ පුද්ගලික තොරතුරු හෝ තමා යන එන තැන් පිළිබඳව දැනුම් දීමෙන් වැලකී සිටින්න දරුවන්ව බලගන්වන්න.

2. සැබෑ ලෝකයේදී තමා හඳුනන්නේ නැති අය සමග අන්තර්ජාලය හරහා සම්බන්ධවීමේදී ඉතාමත් පරෙස්සම් විය යුතුයි. එවැනි කෙනෙකු හමු වීමට හෝ කතාබහ කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ නම් ඊට ප්‍රථමව වැඩිහිටි අයකු දැනුවත් කිරීමට සෑම විටම දරුවන් උනන්දු කරවමු.

3. අන්තර්ජාලය හරහා ලැබෙන ලිපිගොනු (files), ඊමේල් පණිවිඩ, ඡායාරූප සහ text පණිවිඩ විවෘත කිරීමට ප්‍රථමව ඒවායේ අනන්‍යතාවය තහවුරු කර ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. අනාරක්ෂිතව මේවා විවෘත කළහොත් තමාගේ පරිගණකය හෝ ජංගම දුරකථනයේ ආරක්ෂක විධි විධාන නියමාකාරව ක්‍රියා නොකර, තමාගේ පුද්ගලික තොරතුරු සහ දත්ත බාහිර පුද්ගලයන්ට ලබා ගත හැකි ආකාරයට නිරාවරණය වීමේ අවදානමක් ඇති විය හැක.

4. අන්තර්ජාලය හරහා ලැබෙන සෑම තොරතුරක්ම සත්‍ය තොරතුරු නොවන බව ඔබගේ දරුවන්ට වටහා දෙන්න. තොරතුරු දැන ගැනීමේ දී සෑම විටම විශ්වාසවන්ත සහ වගකීම් සහිත ආයතන හෝ පුද්ගලයින් මගින් නිකුත් කරන දේ පමණක් තෝරා ගැනීමට දරුවන්ට උගන්වන්න.

5. අන්තර්ජාලය භාවිතයේ දී මොනයම් හෝ දෙයක් තම දරුවාව අපහසුතාවයට පත් කරන්නේ නම් හෝ කරදරයකට පත් කරන්නේ නම් සෑම විටම වැඩිහිටියෙකු සමග සාකච්ඡා කළ හැකි බව දරුවාට පහදා දී, විවෘත මනසකින් යුතුව දරුවන් සමග මෙම ගැටළු සාකච්ඡා කිරීමට සෑම විටම ඉදිරිපත් වන්න.

ඔවුන්ට තරවටු කිරීමකින් තොරව, පැහැදිළි කරදීම මඟින් අනාගතයේ මුහුණ පෑමට සිදුවන අභියෝග වලට තනිවම මුහුණ දීමට අපි අපගේ ළමා පරපුර බලගැන්වීම අප සැමගේ වගකීමකි..